نوع آرایش و پیکره بندی شبکه های کامپیوتری ویا الگوی هندسی برای اتصال نودها را توپولوژی شبکه می گویند. آگاهی از نوع توپولوژی بکار رفته در پیاده سازی شبکه عامل مهمی در جهت عیب یابی و برطرف نمودن خطاهای احتمالی در شبکه خواهد بود.
توپولوژی های رایج در شبکه های کامپیوتری را می توان به سه دسته اصلی Bus، StarوRing تقسیم کرد:

توپولوژی خطی(Bus) :
توپولوژی های شبکه متداول ترین توپولوژی که در شبکه های محلی مورد استفاده قرار می گیرد توپولوژی Bus است.این نوع توپولوژی ساختار ساده ای داشته و تمام کامپیوتر ها در آن تنها به یک کابل اصلی متصل شده و از این کابل برای انتقال داده ها استفاده می کنند.بدلیل سادگی توپولوژی Bus امکان بروز خطا در این نوع شبکه کاهش می یابد اما در صورت بروز مشکل ،عیب یابی آن کار چندان ساده ای نخواهد بود زیرا باید نود های زیادی را برای کشف خطا مورد بررسی قرار داد.مهمترین ضعف شبکه های مبتنی بر توپولوژی خطی آن است که در صورت قطع کابل اصلی یا Back bone شبکه ارتباط بین نود های شبکه نیز قطع شده و کل شبکه از کار خواهد افتاد. نحوه کاردر این توپولوژی بدین صورت است که هرگاه کامپیوتری بخواهد بسته یی را برای کامپیوتر دیگری ارسال کند آدرس کامپیوتر مقصد را به بسته اطلاعاتی خود افزوده و آن را بر روی Back bone شبکه قرار می دهد. این اطلاعات از طریق کابل اصلی برای تمام کامپیوتر های موجود در شبکه ارسال می شود و کامپیوتری که آدرس آن با آدرس کامپیوتر مقصد منطبق باشد بسته ارسالی را دریافت می کند.

توپولوژی ستاره ی (Star) :
توپولوژی های شبکه در این پیکره بندی تمام کامپیوترهای موجود در شبکه عموماً به یک دستگاه مرکزی بنام هاب متصل می شوند.کابلی که کار اتصال را انجام می دهد از یک سر به کارت شبکه کامپیوتر و از سر دیگر به هاب متصل می شود.علی رغم استفاده از حجم زیادی از کابل،مدیریت و خطا یابی در این نوع شبکه ها آسان تر از شبکه های Bus بوده و آسیب دیدگی یک کابل می تواند تنها بر روی عملکرد یک کامپیوتر اثر گذاشته و کار سایر کامپیوتر ها را با اختلال مواجه نکند. هنگام تبادل اطلاعات در این توپولوژی ، داده ها ابتدا از مبداء به هاب فرستاده شده و هاب آنها را برای کامپیوتر مقصد ارسال می کند.با توجه به وابستگی که نودها به دستگاه مرکزی دارند در صورت بروز مشکل و از کار افتادن هاب تمام شبکه نیز غیر قابل استفاده خواهد شد.

توپولوژی حلقه ی(Ring) :
توپولوژی های شبکه در توپولوژی حلقه ی تمام نود های شبکه بصورت یک حلقه به هم متصل اند یعنی هر نود تنها با دو نود مجاور خود ارتباط داشته و اطلاعات را از یکی گرفته و به نود بعدی و فقط در یک جهت ارسال می کند.در این نوع توپولوژی می توان از کابل فیبر نوری بعنوان رسانه انتقال جهت بالا بردن سرعت ارسال اطلاعات استفاده کرد.کابل های دیگری نظیر کابل مسی نیز در این شبکه ها کاربرد دارند. در شبکه های حلقه ی وقتی نودی بسته ی را دریافت می کند ابتدا آدرس مقصد آن را با آدرس خود مطابقت داده و در صورت عدم تطابق سیگنال را تقویت و به نود بعدی ارسال می کند این کار بین تمام نودها تکرار می شود تا بسته در مقصد مورد نظر دریافت شود. به همین علت است که خرابی یک گره ترافیک کل شبکه را با مشکل مواجه کرده و کار شبکه را به کلی مختل می کند.

برای اطلاع بیشتر بر روی تصویر زیر کلیک نمایید: